friedhof

Witajcie drodzy Aktuellowicze!

Jedna część świata obchodzi dziś Halloween (Halloween), druga część jutro będzie obchodzić Wszystkich Świętych (Allerheiligen), a pojutrze dzień Zaduszny (Al­ler­see­len). Światopoglądowo neutralnie, kalendarzowo chronologicznie, zapoznamy was tutaj ze słownictwem związanych z tymi świętami.

das Halloween – to słowo rodzaju nijakiego można wymawiać zarówno z angielska przez „ł”, jak i z niemiecka przez „w”. Obie wersje wymowy są poprawne.

Przy okazji tego święta można natknąć się na różne obiekty latające, leżące lub wiszące dookoła nas w sklepach, na ulicach i w salach balowych oraz na różne postacie i miejsca. Oto i one:

der Kürbis (die Kürbisse) = dynia
die Kürbislaterne (die Kürbislaternen) = świecąca dynia
der Kürbiskuchen (die Kürbiskuchen) = ciasto dyniowe

das Skelett (die Skelette) = szkielet, kościotrup
die Mumie (die Mumien) = mumia
der Sarg (die Särge) = trumna
die Fledermaus (die Fledermäuse) = nietoperz
die Spinne (die Spinnen) = pająk
das Spinnennetz (die Spinnennetze)= pajęczyna

die Hexe (die Hexen) = czarownica
der Hexenhut (die Hüte)= kapelusz czarownicy
der Hexenkessel (die Kessel) = kocioł czarownicy 
To słowo to też kocioł w znaczeniu niemożliwej do ogarnięcia ilości ludzi, pracy czy bałaganu.

der Zauberer (die Zauberer) = czarodziej
der Vampir (die Vampire) = wampir
der Teufel (die Teufel) = diabeł
der Werwolf (die Werwölfe) = wilkołak
die Hölle = piekło

Szczególną uwagę muszę poświęcić duchom. Podstawowe określenie duchowej warstwy człowieka to der Geist. 

der Geist = duch

Określoną tym słowem niematerialna warstwa człowieka wcale nie musi być straszna. Powiemy: Geistlicher = duchowny, osoba duchowna, die Geistlichkeit = duchowość. Jak najbardziej możemy słowem der Geist nazwać też lekko transparentną, białą postać snującą się po cmentarzu.

Jednak jeśli chcemy podkreślić straszność takiej zjawy, powiemy:

das Gespenst (die Gespenster) = duch

Das Gespenst to taki duch, który łazi straszy, zwykle uważamy go za ducha zmarłej osoby. 

das Gespensterhaus = dom, w którym straszy

das Monster (die Monster) = potwór, straszydło

Słowo Monster oznacza potwora w nieduchowym znaczeniu. Chodzi po prostu o postać szkaradną, paskudną, często ucharakteryzowaną krwią, której celem jest wywoływanie jak najwięcej strachu. Nie jest to jednak niczyja zbłąkana dusza, po prostu bardzo brzydka i straszna rzecz.

Przenieśmy się teraz o dzień do przodu.

Allerheiligen = Wszystkich Świętych

To słowo nie lubi swojego rodzajnika. 🙂 Jeżeli nie stoi przed nim przydawka, pomijamy go. Powiemy:

Morgen ist Allerheiligen. – Jutro jest Wszystkich Świętych.

Allerheiligen ist Ehrentag aller Märtyrer, Verstorbenen und Heiligen. – Wszystkich Świętych to dzień czczenia wszystkich męczenników, zmarłych i świętych.

Allerheiligen ist ein arbeitsfreier und gesetzlicher Feiertag in den Bundesländern Baden-Württemberg, Bayern, Nordrhein-Westfalen, Rheinland-Pfalz und Saarland. – Wszystkich Świętych to dzień ustawowo wolny od pracy w krajach związkowych Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Nadrenia Północna – Westfalia, Nadrenia-Palatynat i Saara.

Kiedy natomiast dodamy przydawkę, dodamy też rodzajnik das:

das nächste Allerheiligen 

Zum nächsten Allerheiligen fahren wir nach Berlin. Ich will dort Omas Grab besuchen.
Na kolejnych Wszystkich Świętych pojedziemy do Berlina. Chcę tam odwiedzić grób babci.

Tak samo zachowuje się rzeczownik Al­ler­see­len.

Al­ler­see­len = Dzień Zaduszny, Zaduszki

An Allerseelen beten die Gläubigen für die Verstorbenen im Fegefeuer. – W Dzień Zaduszny wierzący modlą się za zmarłych w czyśćcu.

das Fegefeuer = czyściec

Przedmioty, które towarzyszą świętom obchodzonym pierwszego i drugiego listopada, to:

das Gesteck (die Gestecke) = wieniec, ozdoba z artystycznie ułożonych kwiatów
der Kranz (die Kränze) = wieniec, gałązki splecione w kształt okręgu
das Grablicht, das Ewige Licht, das Seelenlicht (die Lichter) = znicz

Allerheiligenstriezel, Allerheiligenwecken, Seelenzopf – tradycyjne wypieki z plecionego ciasta drożdżowego, popularne szczególnie na Bawarii i w Austrii.

das Weihwasser = woda święcona

Wierzymy, że jak to przeczytacie trzy razy, będziecie dobrze przygotowani do funkcjonowania podczas wszystkich wymienionych świąt. Pozdrawiamy!

Buh! Wortschatz zum 31. Oktober und zum 1. November