Singularia tantum

Prawie wszystkie rzeczowniki w języku niemieckim występują w liczbie pojedynczej Singular oraz w liczbie mnogiej Plural. Prawie, ponieważ istnieje także pewna grupa słów, które występują tylko w liczbie pojedynczej, nawet jeśli oznaczają rzeczy, które realnie występują w liczbie mnogiej.

Przykładem takich słów są: das Obst (owoce), das Gemüse (warzywa), das Adel (szlachta) czy der Klerus (kler). 

Powiemy: Das Obst ist frisch. Das Gemüse ist gesund. 

das Obstowoce
das Gemüsewarzywa
das Bestecksztućce
das Geschirrnaczynia
das Gepäckbagaż, bagaże

Są w tej grupie słowa, które występują w liczbie pojedynczej tylko w języku niemieckim, a w polskim są one w liczbie mnogiej. I na nie trzeba szczególnie uważać, o czym pisałyśmy w poście.

Oczywiście można się pokusić o utworzenie liczby mnogiej w mniej standardowy sposób. Jeśli chcecie przekazać organizatorowi przyjęcia, że liczycie na to, że na stole pojawią się różne rodzaje owoców, możecie powiedzieć Obstsorten. Analogicznie można powiedzieć Gemüsesorten

W przypadku das Besteck czy das Geschirr warto posiłkować się tym, co rozumiemy pod tymi hasłami. Das Besteck to die Gabel, das Messer oraz der Löffel. Można zatem śmiało zapytać Hast du mehr Gabeln, Messer und Löffel zu Hause? Hast noch Suppenteller im Schrank? 

A jeśli chcemy się dowiedzieć, ile bagażu ktoś planuje zabrać, wystarczy zapytać: Wie viele Gepäckstücke / Koffer hast du?


Do grupy rzeczowników, które występują tylko w liczbie pojedynczej, zaliczymy nazwy produktów spożywczych, szczególnie tych sypkich, płynnych albo występujących w postaci masy:

das Eislóddie Milchmleko
das Fleischmięsoder Zuckercukier
das Mehlmąkader Teeherbata
der Käseserdie Buttermasło


W liczbie pojedynczej lubią też występować rzeczowniki oznaczające materiały:

das Goldzłotoder Sand          piach
das Blei          ołówder Schneeśnieg
das Silber           srebroder Taurosa

Rzeczowniki abstrakcyjne zarówno w języku niemieckim jak i polskim występują tylko w liczbie pojedynczej. Kilka przykładów o będzie jasne:

der Hungergłóddas Glück    szczęście
der Durstpragnieniedie Geduld    cierpliwość
die Ruhespokójdie Liebe     miłość
das Leidcierpienieder Hassnienawiść

Chyba, że ktoś nazywa miłością człowieka, a zaliczył ich wiele.

Alle seine Lieben waren nicht viel wert.
Te wszystkie jego miłości nie były wiele warte.

Albo jeśli przeżywa krótkie chwilowe uniesienie miłosne, to może je nazwać die Liebelei, a jeśli miał ich więcej — die Liebeleien.


W kolejnym poście opowiemy Wam jeszcze o słowach, które występują w liczbie pojedynczej, choć oznaczają zbiorowość — i dlatego czasem sprawiają trudność przy nauce języka niemieckiego.

Singularia tantum