Poprawność językowa czasem kształtuje się wbrew logice. Osobna niemieckojęzyczna widząc talerz owoców powie:
Das Obst ist gesund.
I chociaż użyła liczby pojedynczej, ma na myśli owoce jako zbiór pojedynczych elementów. W języku polskim w odpowiedniku tego zdania użyjemy liczby mnogiej:
Owoce są zdrowe.
Są w języku niemieckim też sytuacje odwrotne. Weźmy na przykład wyrażenie „miesiąc miodowy” — jest ono w liczbie pojedynczej. W świecie niemieckojęzycznym ten okres w życiu jest liczony nie w miesiącach, a w tygodniach (die Woche, die Wochen) i nazywa się die Flitterwochen — „cekinowe tygodnie”. Jest to słowo w liczbie mnogiej i w zdaniu wymaga czasownika w liczbie mnogiej.
Meine Flitterwochen waren wunderschön.
Mój miesiąc miodowy był wspaniały.
Pójdźmy o krok dalej. Osoba polskojęzyczna zapyta: Czy drzwi są zamknięte? I nie ma znaczenia, czy chodzi o jedną sztukę drzwi czy wszystkie w całym biurowcu. Osoba niemieckojęzyczna zrobi tu rozróżnienie:
Ist die Tür geschossen? — Czy drzwi (jedna sztuka) są zamknięte.
Sind die Türen geschossen? — Czy (więcej niż jedna sztuka) drzwi są pozamykane?
Nie dajcie się zwieść słowom, które w języku polskim naturalnie występują w liczbie mnogiej, choć mówiąc je mamy na myśli jedną sztukę. W języku niemieckim mogą pojawić się w liczbie pojedynczej. Oto kilka najbardziej podchwytliwych.
| Liczba mnoga w języku polskim | Odpowiednik w języku niemieckim |
| spodnie | die Hose, die Hosen |
| nożyczki | die Schere, die Scheren |
| skrzypce | die Geige, die Geigen |
| drzwi | die Tür, die Türen |
| okulary | die Brille, die Brillen |
| owoce | das Obst |
| warzywa | das Gemüse |
| sztućce | das Besteck |
| naczynia | das Geschirr |
| bagaż, bagaże | das Gepäck |
Dodatkową podchwytliwością jest to, że te niemieckie wyrazy są zwykle rodzaju żeńskiego i w mianowniku mają rodzajnik die, który jest typowy także dla słów w liczbie mnogiej. Tymczasem są w liczbie pojedynczej i potrzebują w zdaniu czasownika w liczbie pojedynczej.
spodnie – die Hose, die Hosen
| Gdzie są moje czerwone spodnie? | Wo ist meine rote Hose? |
| Gdzie są moje wszystkie spodnie? | Wo sind alle meine Hosen? |
nożyczki – die Schere, die Scheren
| Czy te nożyczki są ostre? | Ist diese Schere da scharf? |
| Czy wszystkie nożyczki są już ostre? | Sind alle Scheren schon scharf? |
skrzypce – die Geige, die Geigen
| Te skrzypce są bardzo stare. | Diese Geige ist sehr alt. |
| Tam w rogu jest jeszcze dwoje skrzypiec? Chce je pan przetestować? | Da in der Ecke sind noch zwei Geigen. Wollen Sie die testen? |
okulary – die Brille, die Brillen
| Gdzie są moje okulary? | Wo ist meine Brille? |
| Spakowałam też gdzieś okulary przeciwsłoneczne Anny i Emmy. Gdzie są ich okulary? | Ich habe irgendwohin die Sonnenbrillen von Anna und Emma auch gepackt. Wo sind ihre Brillen? |
Takimi niespodziankami językowymi zajmiemy się także w kolejnych wpisach.
