Weihnachtsmann

W Polsce szóstego grudnia przychodzi Mikołaj, natomiast dwudziestego czwartego grudnia również Mikołaj, ewentualnie Gwiazdka, Aniołek, Dzieciątko — w zależności od rejonu kraju. Można mieć też na imię Mikołaj. Rzadko kto zaprząta sobie głowę rozróżnianiem Mikołaja szóstogrundniowego od tego, który ewentualnie przychodzi w Wigilię Bożego Narodzenia.

W niemieckojęzycznym świecie sprawy mają się nieco inaczej.

Postać, która szóstego grudnia napełnia uprzednio wyczyszczone buciki — die Stiefel —grzecznych dzieci — brave Kinder — słodyczami — Süßigkeiten — to Sankt Nikolaus. Upamiętnia ona żyjącego na przełomie trzeciego i czwartego wieku biskupa Mikołaja z Miry, znanego z niesienia pomocy ubogim i potrzebującym. Oryginalnie ubrana w barwny, choć niekoniecznie czerwony płaszcz z atrybutami charakterystycznymi dla biskupa — laską i wysoką czapką, czyli pastorałem i mitrą. Bez białego futra i pompona. Rozdaje prezenty — die Geschenke — od 12. wieku naszej ery.

Z okresem świąt Bożego Narodzenia związany jest der Weihnachtsmann. Choć wizualnie wygląda prawie tak samo, jak Sankt Nikolaus, jest to skrzyżowanie pochodzącego z tradycji wczesnochrześcijańskiej przekonania, że nowonarodzony Jesus przynosi dary, z wymyślonym w USA na potrzeby reklamy Coca-Coli ubranym na czerwono miłym starszym panem z białą brodą. Funkcjonuje na masową skalę dopiero od początków 20. wieku.

Das Christkind, czyli dzieciątko Jezus, jako osoba odpowiedzialna za przynoszenie prezentów pod bożonarodzeniowa choinkę — der Weihnachtsbaum — funkcjonuje od czasów reformacji. Martin Luther jako propagator nieuznawania kultu świętych próbował przekierować uwagę z osoby świętego Mikołaja na postać Jezusa w żłobie.

Do niegrzecznych dzieci miał zwyczaj przychodzić Knecht Ruprecht — to on był odpowiedzialny za „obdarowywanie” łobuzów rózgą — die Rute. Jednak związana z nim tradycja uległa takiej ewolucji, że dziś w niektórych rejonach to on przynosi prezenty.

Więcej na ten temat możecie poczytać po niemiecku oczywiście w poniższych artykułach. Z tego posta natomiast zapamiętajcie najważniejsze terminy:

Sankt Nikolaus — święty Mikołaj (od biskupa Mikołaja z Miry), przychodzi 6. grudnia
Der Weihnachtsmann — Mikołaj z reklamy Coca-coli, aktualnie przychodzi 24. grudnia
Das Christkind — dzieciątko Jezus 
Jesus in der Krippe — Jezus w żłobie
Knecht Ruprecht — parobek Ruprecht – postać, która nie ma odpowiednika w polskiej tradycji, pomocnik Mikołaja (Nikolausa)
die Rute — rózga
das Bischofsgewand — pastorał, laska biskupa
die Bischofsmütze — mitra, czapka biskupa

Źródła:

https://www.ndr.de/geschichte/Wer-ist-der-Weihnachtsmann-und-wer-hat-ihn-erfunden,weihnachtsmann518.html

https://www.t-online.de/leben/familie/id_60848594/feiertage-nikolaus-christkind-weihnachtsmann-wo-liegt-der-unterschied-.html

https://www.stuttgarter-nachrichten.de/inhalt.nikolaus-weihnachtsmann-unterschied.1d9131ec-eb95-4047-af9e-7d7ce59be3d6.html

https://praxistipps.focus.de/nikolaus-und-weihnachtsmann-das-sind-die-unterschiede_127199

Nikolaus und Weihnachtsmann – wer ist wer?