Proszę zająć miejsca, zaraz zaczynamy!
Bitte, nehmen Sie Platz, gleich fangen wir an!
Na polskie słowo miejsce przypada kilka niemieckich odpowiedników: der Ort, die Stelle, der Platz. Poniżej przybliżymy wam najważniejsze według nas użycia tych wyrazów.
der Ort
Słowo der Ort (liczba mnoga: die Orte) oznacza miejsce możliwe do określenia i lokalizowania, w którym ktoś lub coś przebywa, coś się dzieje, coś ma się wydarzyć.
Proszę podać swoje miejsce zamieszkania.
Geben sie ihren Wohnort an!
Na miejscu zdarzenia jest już Policja.
Die Polizei ist bereits am Ort des Geschehens da.
Używamy go, kiedy chcemy określić jakieś miejsce – miasto, osiedle, miejsce nad morzem czy w górach, którego nazwy akurat nie podajemy. Może to być określone miejsce w ramach większego obszaru.
Hast du einen schönen netten Ort an der Ostsee gefunden?
Dieses Restaurant ist ein sehr bekannter Ort für Veganer.
die Stelle
Słowo die Stelle (liczba mnoga: die Stellen) ma znaczenie podobne – też oznacza określone miejsce w ramach większego obszaru, ale różni się od słowa Ort stopniem precyzji. Powiemy Stelle, kiedy mamy na myśli miejsce na ubraniu do zaszycia, miejsce na postawienie samochodu- raczej nie tak wielkie miejsce, jak miasto czy wybrzeże.
Ich kenne eine schöne Stelle im Wald.
Znam ładne miejsce w lesie.
An mehreren Stellen am Rücken hat er Wunden.
Na wielu miejscach na plecach ma rany.
Słowo Stelle jest składnikiem wielu powiedzeń i przysłów oraz utartych sformułowań, w których jego pierwotne dosłowne znaczenie ustępuje miejsca znaczeniom przenośnym.
Najbardziej chyba popularne oznacza stanowisko pracy.
Warum wollen Sie sich um diese Stelle bewerben?
Dlaczego chce się Pan/Pani ubiegać o to stanowisko?
Poniżej prezentujemy przykłady zdań z kilkoma utartymi powiedzeniami ze słowem Stelle.
Na twoim miejscu nie pożyczyłbym od niej pieniędzy.
An deiner Stelle hätte ich das Geld von ihr nicht geborgt.
An Stelle vom Gasherd hat er jetzt eine Induktionskochplatte.
Zamiast (na miejscu) kuchenki gazowej on ma teraz płytę indukcyjną.
Mein Mann ist mir immer zur Stelle, wenn ich ihn brauche.
Mój mąż zawsze jest (tam, gdzie ma być), kiedy go potrzebuję.
Jan läuft am schnellsten, er kommt immer an erster Stelle.
Jan biega najszybciej, on zawsze jest na pierwszym miejscu.
der Platz
Słowo der Platz (liczba mnoga: die Plätze) oznacza zwykle dużą, ograniczoną płaską powierzchnię, dlatego często jest składnikiem nazw takich jak: Parkplatz, Marktplatz, Sportplatz.
Słowo Platz oznacza też miejsce, które jest lub go brakuje. Oznacza miejsce przynależności do czegoś lub kogoś.
In diesem Zimmer gibt es keinen Platz für einen Schrank.
W tym pokoju nie ma miejsca na szafę.
Der Platz neben mir war unbesetzt.
Miejsce koło mnie było wolne.
Porównajcie poniższe zdania:
Meine Arbeitsstelle ist unsicher.
Mein Arbeitsplatz ist unsicher.
Mein Arbeitsort ist unsicher.
W pierwszym zdaniu wyrażamy, że moje stanowisko pracy jest niepewne – mogę wylądować na innym, którego nie chcę.
W drugim zdaniu moje miejsce pracy rozumiane jako przynależność do firmy jest zagrożone – mogę zupełnie stracić pracę, albo moja firma może upaść.
W trzecim zdaniu informacja dotyczy miejsca, w którym znajduje się moje miejsce pracy. Może będą wyburzać budynek pod autostradę?
Jasne, że czasami obie te sytuacje mogą wystąpić na raz i wtedy już wybór słowa zależy od tego, jaką treść bardziej chcemy wyrazić. Mein Arbeitsplatz und -ort sind unsicher, darum habe ich gekündigt.
A wracając do tytułu artykułu:
To jest nie na miejscu!
Tu raczej powiemy: Das gehört sich nicht! (Tak nie należy robić!)
Nie zawsze dosłowne tłumaczenie jest… na miejscu:)
