Język niemiecki ma grupę specyficznych wyrażeń, tak zwanych Zwillingsformeln. Są to utarte, stałe frazy, zbudowane z dwóch słów. Są złożone z wyrazów o takim samym, bardzo podobnym, albo przeciwnym znaczeniu. Często są to słowa, które zaczynają się tę samą głoską albo rymują się. Czasami ich odpowiednikami są zupełnie inaczej skonstruowane polskie przysłowia i powiedzenia.
Poznajcie teraz po kilka przykładów różnych typów Zwillingsformeln. Koniecznie trzeba je poznać, żeby mówić jak rodowity Niemiec.
- 1. Ich bin fix und fertig. – Jestem wykończony.
Słowo fix znamy z opakowań gotowych dań w spożywczaku — znaczy gotowy, a także trwały, ustalony. Słowo fertig oznacza gotowy, zrobiony, skończony. Zdanie „Ich bin fix und fertig.” dosłownie można by przetłumaczyć jako „Jestem gotowy i gotowy.”. Jednak dosłowne tłumaczenie w przypadku wyrażeń bliźniaczych nie jest dobrym pomysłem. Przytaczam je tylko, żeby wywołać u was pozytywne emocje. 🙂
- 2. Wir sind kreuz und quer durch die Stadt gelaufen. Lataliśmy w kółko po mieście.
Ten zwrot na luzie można przetłumaczyć jako „na krzyż i w poprzek”. Patrząc na mapę miasta z jego siecią prostopadłych i równoległych ulic niemieckie wyrażenie zdaje się trafniejsze, niż polskie „w kółko” — prawda?
- 3. Mir ist angst und bange. – Boję się.
Rzeczownik die Angst oznacza strach — podobnie die Bange to strach, obawa. Powyższe zdanie dosłownie należałoby przetłumaczyć jako „Jest mi strasznie i strasznie”. Bo jak ktoś po niemiecku boi się podwójnie, to wiadomo na pewno, że boi się naprawdę. 🙂
- 4. Sie dürfen sich auf diese Art und Weise nicht verhalten! – Nie wolno Panu zachowywać się w taki sposób!
- 5. Hanna ist drauf und dran, das Land zu verlassen. – Hanna jest w pełnej gotowości, żeby opuścić kraj.
- 6. Die Anweisung muss klipp und klar verfasst sein. – Instrukcja musi być napisana jasno i zwięźle.
- 7. Weit und breit gab es keinen mehr da. – Nigdzie jak okiem sięgnąć nikogo już nie było.
- 8. Es ist aus und vorbei. – To jest już koniec.
- 9. Er sagte, er wird mich auf immer und ewig lieben. – Powiedział, że będzie mnie kochał na zawsze.
- 10. Bitte, sag kurz und bündig, was passiert ist. – Proszę, powiedz krótko i zwięźle, co się stało.
Słowa w tych wyrażeniach zawsze występują w tej samej kolejności! Nie wolno ich przestawiać, niech was też nie korci, aby usunąć jeden wyraz, który wydaje się nadmiarowy, bo nie wnosi do zdania żadnej nowej informacji. Zgadza się, zwykle nie wnosi, chłodno na to patrząc. Jednak to właśnie takie wyrażenia — idiomy, utarte sformułowania — nadają językowi niepowtarzalnego charakteru. To one są prawdziwym wyzwaniem dla Google Translatora, bo do ich nauki nie wystarcza rozum. Potrzebne jest jeszcze otwarte serce i charakterystyczne tylko dla ludzi elastyczne myślenie.
