Nazwy narodowości to słowa, które wyjątkowo głęboko sięgają do przeszłości. Często odwołują się do dawnych relacji między narodami, które czasami zmieniają się bardziej dynamicznie niż język. Na potrzeby ich skutecznej nauki teraz przybliżymy wam klika pomocnych zależności, bo o sztywnych regułach nie możemy tu mówić.
Reguły najłatwiejsze do zauważenia na pierwszy rzut oka są takie, że większość nazw narodowości zaczyna się tak, jak nazwa kraju, a kończy w rodzaju męskim na -e albo -er, a w rodzaju żeńskim na -in — zupełnie jak w nazwach zawodów.
Jeśli jesteśmy kobietą, powiemy:
Ich bin Polin, ich bin Dänin, Tschechin.
Jestem Polką, Dunką, Czeszką.
Jeśli jest nas więcej, powiemy:
Wir sind Polinnen, Däninnen, Tschechinnen.
Jeśli chcemy powiedzieć, jakiej narodowości jesteśmy, a do tego jesteśmy płci męskiej, powiemy z użyciem przypadka Nominativ:
Ich bin Pole / Ire / Australier / Ungar / Japaner.
Jestem Polakiem / Irlandczykiem / Australijczykiem / Węgrem / Japończykiem.
Jeśli potrzebujemy użyć nazwy narodowości w przypadku Akkusativ, bo na przykład musi ona wystąpić po przyimku auf, wtedy musimy zajrzeć do słownika i sprawdzić, według której deklinacji odmienia się to akurat słowo.
Ich warte auf einen Polen / Iren / Australier / Ungarn / Japaner.
Tak samo będzie w przypadku Dativ.
Ich wohne mit einem Polen / Iren / Australier / Ungarn / Japaner.
Zazwyczaj, kiedy nazwa narodowości w rodzaju męskim kończy się na literę inną, niż -e, nie dostaje w odmianie żadnych końcówek, jednak nie jest to niezawodna reguła, co widać na przykładzie słowa der Ungar — Węgier.
Nie ma też reguły na temat tego, ile liter należy odciąć z nazwy kraju, żeby utworzyć nazwę narodowości. Czasami dodajemy końcówkę -er do nazwy kraju, np. Grönland > der Grönlander, a czasami nazwę trzeba mocno obciąć, np. Lettland > der Lette.
Takie rzeczy trzeba po prostu sprawdzać w słowniku. Poniżej zamieszczamy tabelę z nazwami krajów, narodowości i przymiotnikami do kompletu.
| KRAJ DE | KRAJ PL | NARODOWOŚĆ | PRZYMIOTNIK |
| Afghanistan | Afganistan | der Afghane, die Afghanin | afghanisch |
| Ägypten | Egipt | der Ägypter, die Ägypterin | ägyptisch |
| Albanien | Albania | der Albaner/Albanier, die Albanerin/Albanierin | albanisch |
| Australien | Australia | der Australier, die Australierin | australisch |
| Belgien | Belgia | der Belgier, die Belgierin | belgisch |
| Bosnien und Herzegowina | Bośnia i Hercegowina | der Bosnier, die Bosnierin der Herzegowiner, die Herzegowinerin | bosnisch herzegowinisch |
| Brasilien | Brazylia | der Brasilianer, die Brasilianerin | brasilianisch |
| Bulgarien | Bułgaria | der Bulgare, die Bulgarin | bulgarisch |
| China | Chiny | der Chinese, die Chinesin | chinesisch |
| Dänemark | Dania | der Däne, die Dänin | dänisch |
| Deutschland | Niemcy | der Deutsche, die Deutsche | deutsch |
| England | Anglia | der Engländer, die Engländerin | englisch |
| Estland | Estonia | der Este, die Estin | estnisch |
| Finnland | Finlandia | der Finne, die Finnin | finnisch |
| Frankreich | Francja | der Franzose, die Französin | französisch |
| Georgien | Gruzja | der Georgier, die Georgierin | georgisch |
| Griechenland | Grecja | der Grieche, die Griechin | griechisch |
| Grönland | Grenlandia | der Grönländer, die Grönländerin | grönländisch |
| Großbritannien | Wielka Brytania | der Brite, die Britin | britisch |
| Indien | Indie | der Inder, die Inderin | indisch |
| der Irak | Irak | der Iraker, die Irakerin | irakisch |
| der Iran | Iran | der Iraner, die Iranerin | iranisch |
| Irland | Irlandia | der Ire, die Irin | irisch |
| Island | Islandia | der Isländer, die Isländerin | isländisch |
| Italien | Włochy | der Italiener, die Italienerin | italienisch |
| Japan | Japonia | der Japaner, die Japanerin | japanisch |
| Kanada | Kanada | der Kanadier, die Kanadierin | kanadisch |
| Kroatien | Chorwacja | der Kroate, die Kroatin | kroatisch |
| Kuba | Kuba | der Kubaner, die Kubanerin | kubanisch |
| Lettland | Łotwa | der Lette, die Lettin | lettisch |
| Liechtenstein | Liechtenstein | der Liechtensteiner, die Liechtensteinerin | liechtensteinisch |
| Litauen | Litwa | der Litauer, die Litauerin | litauisch |
| Luxemburg | Luksemburg | der Luxemburger, die Luxemburgerin | luxemburgisch |
| Marokko | Maroko | der Marokkaner, die Marokkanerin | marokkanisch |
| Mexiko | Meksyk | der Mexikaner, die Mexikanerin | mexikanisch |
| Neuseeland | Nowa Zelandia | der Neuseeländer, die Neuseeländerin | neuseeländisch |
| die Niederlande | Holandia | der Niederländer, die Niederländerin | niederländisch |
| Norwegen | Norwegia | der Norweger, die Norwegerin | norwegisch |
| Österreich | Austria | der Österreicher, die Österreicherin | österreichisch |
| Polen | Polska | der Pole, die Polin | polnisch |
| Portugal | Portugalia | der Portugiese, die Portugiesin | portugiesisch |
| Rumänien | Rumunia | der Rumäne, die Rumänin | rumänisch |
| Russland | Rosja | der Russe, die Russin | russisch |
| Schottland | Szkocja | der Schotte, die Schottin | schottisch |
| Schweden | Szwecja | der Schwede, die Schwedin | schwedisch |
| die Schweiz | Szwajcaria | der Schweizer, Schweizerin | schweizerisch |
| die Slowakei | Słowacja | der Slowake, die Slowakin | slowakisch |
| Slowenien | Słowenia | der Slowene, die Slowenin | slowenisch |
| Syrien | Syria | der Syrer, die Syrerin | syrisch |
| die Tschechische Republik | Czechy | der Tscheche, die Tschechin | tschechisch |
| Tunesien | Tunezja | der Tunesier, die Tunesierin | tunesisch |
| die Türkei | Turcja | der Türke, die Türkin | türkisch |
| die Ukraine | Ukraina | der Ukrainer, die Ukrainerin | ukrainisch |
| Ungarn | Węgry | der Ungar, die Ungarin | ungarisch |
| die USA | USA | der Amerikaner, die Amerikanerin | amerikanisch |
| Wales | Walia | der Waliser, die Waliserin | walisisch |
| Weißrussland | Białoruś | der Weißrusse, die Weißrussin | weißrussisch |
| Zypern | Cypr | der Zyprer, die Zyprerin | zyprisch |
