1. Dings
Czasem jakaś rzecz leży przed naszymi oczami, ale nie umiemy jej nazwać. Ale wszyscy ją widza i wiadomo, o co chodzi, więc wystarczy powiedzieć „to tam” albo „to coś”. Jak to zrobić po niemiecku?
Popularne słowo, które zastępuje wyraz, którego nie możemy sobie przypomnieć, to DINGS. Może mieć ono dowolny rodzaj — odpowiedni dla rzeczy, którą chcemy za jego pomocą określić.
der / die / das Dings
Ma też wiele wersji — zupełnie jak polskie „tentegesy”.
Dings / Dingsda / Dingens / Dingsbums
Gib mir das blaue Dings, das aufm Tisch liegt.
Podaj mi to niebieskie coś, co leży na stole.
Thomas Dingsda kommt morgen.
Thomas Jakiśtam przyjdzie jutro.
Was willst du mit diesem Dingens anfangen?
Do zamierzasz zrobić z tym czymś?
2. Sache / Chose
Odpowiednikiem polskiego słowa „sprawa”, „kwestia” lub „rzecz” będzie stuprocentowo niemieckie „die Sache”, albo zaczerpnięte z francuskiego „die Chose” (nierzadko niepoprawnie zapisywane w sposób naciągany „Schose”). Te słowa mogą też oznaczać niedookreślone wydarzenia, takie jak „cały ubaw”, „ten cyrk”, „wszystko”, „kram” — używamy ich wtedy, kiedy neutralne słowo „das Alles” czy „das Ganze” nie odda odpowiednich emocji.
Popatrzcie na przykłady:
In einer Woche muss die Chose erledigt sein.
Za tydzień ta sprawa ma być załatwiona.
Datenschutz ist eine wichtige Sache für alle Unternehmen.
Ochrona danych to ważna kwestia dla wszystkich firm.
Ich wurde nach Hause geschickt, ich hab’ die ganze Chose verpasst.
Wysłali mnie do domu, przegapiłem całą zabawę.
Diese ganze Sache mit ihrem Ex-Mann ist verdächtig.
Da cała sprawa z jej byłym mężem jest podejrzana.
Wie kommen wir aus der Chose wieder raus?
Jak my się z tego dołka wykopiemy?
Takich wyrazów jak „die Sache” czy „die Chose” w takich znaczeniach, jakie tu widzicie, używamy praktycznie tylko w liczbie pojedynczej. Analogicznie jest w języku polskim. Powiemy „Posprzątaj cały ten kram” w sensie „bałagan”, ale kiedy słyszymy słowo „kramy”, to częściej mamy na myśli stoiska na bazarach, niż „bałagany”.
Możemy powiedzieć w liczbie mnogiej tak:
Ich habe viele Sachen zu erledigen.
Mam dużo spraw do załatwienia.
Jednak częściej to słowo będzie oznaczało po prostu „rzeczy”.
Sind das hier deine Sachen?
Czy to tutaj to są twoje rzeczy?
W znaczeniu „kwestia” czy „ten cyrk” te słowa także w niemieckim wystąpią w liczbie pojedynczej.
Treue ist eine wichtige Sache für mich.
Wierność jest dla mnie ważną sprawą.
Mach nicht, dass diese Chose vor Gericht endet.
Nie rób tak, żeby ta sprawa zakończyła się przed sądem.
3. Zeug
To coś.
Rzecz, sprzęt, towar, skarby, także paskudztwo, szkaradztwo, badziew — cokolwiek, czego nie chcemy wymieniać z nazwy, za to chętnie określimy jego charakter lub wyrazimy zazwyczaj — choć nie zawsze — lekceważący stosunek do tego czegoś.
Rzecz, której nazwy nie warto nawet wymawiać, bo jej wartość jest niewiele znacząca albo bo i tak każdy widzi, o co chodzi.
Czasami różnica pomiędzy Dings a Zeug jest niewielka, a raczej znaczenie tych słów w pewnym stopniu się pokrywa.
Hat er dir das Zeug mitgebracht?
Czy przyniósł ci towar?
Ich zeig’ dir gleich, wie das Zeug funktioniert.
Zaraz ci pokażę, jak ten sprzęt działa.
Du musst dein Zeug morgen abholen.
Musisz jutro odebrać swoje manatki.
Kein Stress mit dem Zeug!
Nie stresuj się tym (czymś)!
Es ist besser, das Zeug nicht zu essen.
Lepiej tego (czegoś) nie jeść.
Das Zeug używamy też, kiedy chcemy powiedzieć „ta głupota”, „bzdura”. Zamiast „Blödsinn” można powiedzieć „dummes Zeug”.
Słowo Zeug może też oznaczać materiał lub ubranie.
Nimm dein Bettzeug mit!
Zabierz ze sobą swoją pościel! (dosłownie: Zabierz swoje łóżkowe rzeczy.)
Są wyrazy, które na stałe wchłonęły cząstkę -zeug i nawet nie zauważamy, że na upartego dałoby radę zastąpić je bardziej precyzyjnym określeniem.
das Schlagzeug = perkusja (dosłownie „uderzane coś”)
das Schuhzeug = obuwie (dosłownie „butowe coś”)
das Werkzeug = narzędzie (dosłownie „pracowe coś”)
das Feuerzeug = zapalniczka (dosłownie „ogniowe coś”)
Na koniec koniecznie muszę zadać wam pytanie:
Ist euch die Sache mit diesen Wörtern klar?
Czy temat tych słówek jest dla was jasny?
