Czy w czasach szkolnych pisałeś testy z niemieckiego i zdarzało Ci się zapomnieć dopisać kropeczek nad a, o czy u w tekście? I już czerwony długopis w ruch i brak punku na sprawdzianie. O zgrozo, zero punktów za brak dwóch kropek!!! Fakt, przecież i tak bym się dogadał, bo kiedy powiem sechs Apfel* (zamiast poprawnie sechs Äpfel), i już wiadomo, ile potrzebuję do szarlotki.
Nieco gorzej wygląda to w mowie, kiedy zamiast powiedzieć
Ich könnte dich am Freitag besuchen.
powiesz
Ich konnte dich am Freitag besuchen.
Ty mógłbyś się umówić i wydawało ci się, że zaproponowałeś piątek, ale Twój rozmówca zrozumiał, że mogłeś go odwiedzić w (zeszły) piątek.
Umlauty to nie przypadkowy twór językowy, to znak diakrytyczny, który jest konieczny do precyzyjnego wyrażania się.
Po polsku jest podobnie — można powiedzieć, że ktoś komu robi łaskę, przez l z kreską, a jak powiemy przez l bez kreski, to wyjdzie inna informacja. Jedna kreseczka robi różnicę.
- Umlaut może pojawić się w liczbie mnogiej rzeczownika:
der Bruder – der Brüder / brat – bracia
der Sohn – die Söhne / syn – synowie
das Buch – die Bücher / książka – książki
der Vogel – die Vöge / ptak – ptaki
Może być tak, że dany wyraz ma dwa znaczenia, a każde z nich inną formę liczny mnogiej — z Umlautem, albo bez.
die Mutter – die Mütter / matka – matki
die Mutter – die Muttern / nakrętka – nakrętki
die Bank – die Bänke / ławka – ławki
die Bank – die Banken / bank – banki
- Za pomocą Umlautów możesz opowiadać o przeszłości lub pogdybać, bo Umlaut dodany w odpowiednim miejscu do czasownika w czasie przeszłym Präteritum powoduje utworzenia formy trybu przypuszczającego:
Ich musste nicht arbeiten.
Nie musiałem pracować.
Müsste ich nicht arbeiten!
Gdybym nie musiał pracować!
Anna war zu Hause.
Anna była w domu.
Wäre Anna doch heute zu Hause!
Gdyby Anna była dziś w domu!
Ich konnte als Kind nicht schwimmen.
Jako dziecko nie umiałem pływać.
Könnte ich jetzt schwimmen!
Gdybym umiał teraz pływać!
In Italien aßen wir jeden Tag Pizza.
We Włoszech jedliśmy pizzę codziennie.
Wären wir jetzt in Italien, äßen wir jeden Tag Pizza!
Gdybyśmy teraz byli we Włoszech, jedlibyśmy codziennie pizzę.
- Uzupełnienie czasownika o Umlaut może zmienić intensywność czynności:
husten – kaszleć
hüsteln – pokasływać
kranken – chorować
kränkeln – niedomagać
- Umlaut jest także potrzeby przy stopniowaniu niektórych przymiotników:
alt – älter – am ältesten
jung – jünger – am jüngsten
klug – klüger – am klügsten
- Dodanie Umlautu może zmienić znaczenie słowa:
schon — już
schön — pięknie
schonen — chronić
schönen — upiększać
die Bar — bar
der Bär — niedźwiedź
zahlen – płacić
zählen – liczyć
drucken – drukować
drücken – naciskać
Dlatego nie zapominaj o Umlautach, kiedy piszesz ani kiedy mówisz po niemiecku!
Może masz ochotę na krótką lekcję wymowy ä, ö i ü? Przykładową znajdziesz tutaj.
Jeśli masz trudność z wymową Umlautów, zawsze możesz wyszukać wybrane słowo np. tutaj i tam posłuchać wymowy.
