Jedną z cech charakterystycznych dla języka niemieckiego są czasowniki rozdzielnie złożone.
W języku niemieckim – podobnie jak w polskim – do czasowników można dodawać prefiksy, które modyfikują znaczenie danego czasownika.
czytać > przeczytać, odczytać, poczytać, zaczytać się…
Podczas, gdy w języku polskim prefiks przypięty do czasownika pozostaje do niego przytwierdzony na stałe, to w języku niemieckim prefiks w niektórych konstrukcjach zdaniowych może się do czasownika oddzielać.
Popatrzcie na przykład:
anmachen – przymocowywać coś, włączać coś, zapalać coś, podrywać kogoś
W zdaniach w czasie teraźniejszym, kiedy czasownik rozdzielny jest jedynym elementem orzeczenia, przedrostek an oddzieli się od machen i powędruje na koniec zdania.
Mach bitte das Licht an! – Zapal światło!
W czasie Perfekt typowy dla budowy formy Partizip II przedrostek ge- wylatuje pomiędzy an a machen.
Dieser Typ hat mich gestern ständig angemacht! – Ten kolo wczoraj ciągle mnie podrywał.
Podobnie będzie w zdaniach z konstrukcją bezokolicznikową z zu.
Was braucht man, um das Feuer anzumachen? – Czego potrzeba, żeby rozpalić ogień?
W zdaniach z czasownikiem modalnym albo w czasie przyszłym Futur I, czyli tam, gdzie czasownik rozdzielnie złożony nie jest odmienionym elementem orzeczenia, przedrostek nie rozdziela się.
Soll ich das Radio jetzt anmachen? – Czy mam teraz włączyć radio?
Morgen werden wir die neuen Gardinen anmachen. – Jutro powiesimy nowe firanki.
Jak poznać, które prefiksy są rozdzielne, a które nie?
🙁
Mniej jest tych nierozdzielnych, więc bardziej ekonomicznie jest nauczyć się właśnie ich. Poniżej znajdziecie listę najpotrzebniejszych prefiksów podzielnych i nierozdzielnych.
| Trennbare Präfixe – prefiksy rozdzielne | Untrennbare Präfixe – prefiksy nierozdzielne |
| an-, auf-, ab-, aus-, bei-, da-, ein-, fern-, fest-, fort-, gegen-, hin-, her-, hoch-, mit-, nach-, nieder-, unter-, über-, vor-, zu-, zusammen- | be-, de-, des-, dis-, emp-, ent-, er-, ge-, in-, miss-, re-, ver-, zer- |
Ciąg dalszy nastąpi.
